ΠΛΑΙΣΙΟ/Γενάρης 2007-ΆΡΘΡΟ 16

ΑΡΘΡΟ 16 :


Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος η ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας παρέχεται αποκλειστικά από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου , ενώ η σύσταση ανώτατης σχολής με συμμετοχή μη κρατικού κεφαλαίου απαγορεύεται. Αυτό σημαίνει πως ο μόνος που έχει τη δυνατότητα μέχρι σήμερα να ιδρύσει Πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Ελλάδα είναι το ίδιο το Ελληνικό κράτος. Το γεγονός ότι η επόμενη Βουλή θα είναι αναθεωρητική , ανοίγει εκ νέου το θέμα τόσο στο Κοινοβούλιο όσο και στα Πανεπιστήμια για το εάν και κατά πόσο αναγκαίο είναι να συμπεριληφθεί στα υπό αναθεώρηση άρθρα του συντάγματος και το 16. Κατά πόσο αναγκαίο είναι δηλαδή να επιτραπεί η ίδρυση μη κρατικών-μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Πανεπιστημίων.

Πριν από όλα πρέπει να γίνει αντιληπτό πως η αναθεώρηση οποιουδήποτε άρθρου του Συντάγματος απαιτεί δύο στάδια. Πρώτον : η Βουλή που προηγείται της Αναθεωρητικής ψηφίζει για το ποια άρθρα του Συντάγματος πρέπει να αναδιαμορφωθούν. Δεύτερον : η Αναθεωρητική Βουλή είναι αυτή που διαμορφώνει και ψηφίζει τελικά τη νέα διάταξη του άρθρου του Συντάγματος.
Στο Σύνταγμα περιλαμβάνονται γενικές αρχές , κατευθύνσεις και οριοθετήσεις για τον εκάστοτε Εκτελεστικό Νόμο. Ο τελευταίος , είναι αυτός που περιλαμβάνει όλες εκείνες τις λεπτομέρειες που απαιτούνται για να καταστεί δυνατή η εφαρμογή των οικείων διατάξεων του άρθρου του Συντάγματος.


Ελληνική πραγματικότητα στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης :

Το άρθρο 16 με την έως τώρα μορφή του κατοχυρώνει το δικαίωμα δωρεάν Παιδείας στην ανώτατη βαθμίδα. Αυτό που ισχύει όμως στην ουσία είναι μια ιδιόρρυθμη αποκρατικοποίηση των κρατικών Πανεπιστημίων , όπως αυτό προκύπτει από τη μορφή χρηματοδότησης τόσο των προγραμμάτων έρευνας όσο και των μεταπτυχιακών σπουδών. Η εξέλιξη δηλαδή της κοινωνίας έχει προσπεράσει ουσιαστικά το νόμο.

Η ζήτηση για πανεπιστημιακή εκπαίδευση στη χώρα μας είναι μεγαλύτερη από αυτή που καλύπτει ή που μπορεί να καλύψει το ελληνικό κράτος. Χιλιάδες νέοι οπότε στρέφονται είτε στο εξωτερικό είτε σε Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών. Στην πρώτη περίπτωση, επισημαίνουμε το γεγονός ότι περίπου 25.000 έλληνες βρίσκονται για σπουδές σε άλλες χώρες με αποτέλεσμα τόσο την εξαγωγή συναλλάγματος όσο και την απώλεια έμψυχου δυναμικού. Στη δεύτερη περίπτωση, εντοπίζουμε 28.000 νέους που σπουδάζουν σε Ι.Ε.Κ. και κολέγια που το μόνο σίγουρο είναι ότι παρέχουν τίτλους σπουδών αμφίβολης ποιότητας και επιπέδου. Επομένως διατήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας μόνο διαιώνιση των προβλημάτων αυτών μπορεί να έχει.

Εδώ και χρόνια απαίτηση των Πανεπιστημιακών είναι η ουσιαστική Αυτοτέλεια και Αυτοδιοίκηση των Ανώτατων Ιδρυμάτων και η απαλλαγή τους από τον ασφυκτικό κρατικό εναγκαλισμό.
«Η διοικητική και η οικονομική αυτοτέλεια συνθέτουν την έννοια της πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης, που αποτελεί αναγκαίο όρο για την εξασφάλιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας»
Η απαίτηση αυτή, μόνο παράλογη δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί, μιας και προέρχεται από τους πλέον αρμόδιους για θέματα εκπαίδευσης. Το άρθρο 16, αν και αναφέρει στις διατάξεις του σαφώς τον τρόπο με τον οποίο ένα κρατικό Πανεπιστημιακό ίδρυμα έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί οικονομικά και διοικητικά αυτόνομα, δεν έχει ουσιαστικά καταφέρει κάτι τέτοιο. Επιθυμία μας είναι με την αναθεώρηση του συγκεκριμένου άρθρου να γίνει πράξη το αίτημα αυτό, που θα επιφέρει την ουσιαστική πρόοδο και την αναβάθμιση του κρατικού Πανεπιστημίου.


Αναθεωρημένο άρθρο 16 :

> Πιστεύουμε ότι θα δώσει το δικαίωμα στα κρατικά Πανεπιστήμια να διεκδικούν άμεσα μερίδιο από τις Ευρωπαϊκές Επιχορηγήσεις, παρακάμπτοντας το δυσκίνητο κρατικό μηχανισμό και τις άκαμπτες γραφειοκρατικές διαδικασίες μελέτης και έγκρισης. Θα συμβάλλει στην επιπλέον χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων, μιας και η διαδικασία θα απαιτεί λιγότερο χρόνο.

> Άρση της απαγόρευσης για την ίδρυση μη κρατικών Πανεπιστημίων θα δώσει το δικαίωμα για ύπαρξη περισσοτέρων Α.Ε.Ι. στην Ελλάδα. Τα νέα ιδρύματα θα βοηθήσουν ώστε να καλυφθούν οι απαιτήσεις για ανώτατη εκπαίδευση, οπότε θα μειωθεί η αιμορραγία φοιτητικού δυναμικού προς το εξωτερικό. Το ποσό των 200 εκ. ευρώ που εξάγεται κάθε χρόνο από την Ελλάδα, θα μειωθεί δραστικά με ότι αυτό σημαίνει.

> Θέσπιση θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των Κ.Ε.Σ.-κολεγίων έτσι ώστε να υπάρχει επιτέλους εποπτεία από το κράτος, τόσο στην παρεχόμενη από αυτά εκπαίδευση όσο και στους τίτλους σπουδών τους. Να ελέγχονται δηλαδή από το Υπουργείο Παιδείας και όχι από το Υπουργείο Εμπορίου, όπως γίνεται μέχρι σήμερα.

> Αναβαθμισμένα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, κρατικά και μη, θα αποτελέσουν πόλο έλξης για φοιτητές από χώρες του εξωτερικού. Θα βοηθήσουν δηλαδή στην εισροή συναλλάγματος και επιστημονικού δυναμικού.


Προϋποθέσεις που θέτουμε για τα μη κρατικά Πανεπιστήμια :

Ως Δ.Α.Π.-Ν.Δ.Φ.Κ. Οδοντιατρικής σε καμία περίπτωση δεν συμφωνούμε με την ανεξέλεγκτη ίδρυση μη κρατικών ιδρυμάτων, αντίθετα κρίνουμε αναγκαία προϋπόθεση τον καθορισμό ενός αυστηρού θεσμικού πλαισίου λειτουργίας για αυτά. Μέλημά μας είναι να εξασφαλίσουμε ότι θα έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, θα λειτουργούν προς όφελος της κοινωνίας και δε θα εκφυλιστούν σε μια νέα μορφή Κ.Ε.Σ.

> Εποπτεία των ιδρυμάτων από το Υπουργείο Παιδείας , με έλεγχο όλων των παραμέτρων λειτουργίας τους ώστε να εξασφαλίζεται η ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Να υποβάλλονται στη διαδικασία της Αξιολόγησης με τα ίδια κριτήρια με τα κρατικά Πανεπιστήμια. Τα αποτελέσματα αυτά της αξιολόγησης να μην έχουν απλά συμβουλευτικό χαρακτήρα αλλά από αυτά να εξαρτάται αν θα ανανεώνεται η άδεια λειτουργίας τους ή όχι, η οποία δεν πρέπει να είναι μόνιμη αλλά να επανεξετάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Έκδοση άδειας να γίνεται μέσω του Κοινοβουλίου και να απαιτείται διαφορετική για κάθε νέο ίδρυμα. Ιδρυτικός Νόμος που θα θέτει όλες τις ασφαλιστικές δικλείδες ώστε η λειτουργία να γίνεται νόμιμα και όχι από ‘παραθυράκια’.

> Κανενός είδους κρατική επιχορήγηση, άμεση ή έμμεση, στα μη κρατικά. Τα χρήματα που διαθέτει ο κρατικός προϋπολογισμός για την Παιδεία να επενδύονται στα κρατικά και μόνο ιδρύματα.

> Να είναι αποκλειστικά μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Να είναι υποχρεωμένα να επενδύουν τα έσοδά τους στην έρευνα και την ανάπτυξη. Η μη κερδοσκοπική λειτουργία τους να εποπτεύεται από το κράτος.

> Η δήλωση που κάνει ένας φοιτητής κατά την εισαγωγή του σε ένα τμήμα ότι δεν είναι εγγεγραμμένος και σε άλλο πανεπιστημιακό τμήμα , να περιλαμβάνει και τα μη κρατικά.

> Τα μέλη Δ.Ε.Π. ,κρατικών και μη κρατικών, να διέπονται από τους ίδιους κανόνες. Οποιοσδήποτε διατηρεί σχέση εργασίας με μη κρατικό ίδρυμα, να μην μπορεί να εργάζεται ταυτόχρονα και σε κρατικό. ( Δ.Ε.Π., Ε.Τ.Ε.Π. κλπ)

> Δημιουργία κινήτρων για περιφερειακή ανάπτυξη, και ταυτόχρονα, αντικινήτρων για ίδρυση μη κρατικών σε μεγάλα αστικά κέντρα.

> Καθιέρωση συστήματος ανταποδοτικών υποτροφιών. Πρώτον, υποτροφίες αξίας, για άτομα που πραγματικά είναι οι καλύτεροι και, δεύτερον, υποτροφίες ανάγκης, για άτομα που έχουν πραγματική ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης για την κάλυψη του κόστους των σπουδών.





Το θέμα του άρθρου 16 αποτελεί ένα από τα πιο σύνθετα και πολυδιάστατα ζητήματα, που ξεκινά από το χώρο της Παιδείας και έχει πολλές προεκτάσεις σε διάφορα επίπεδα. Είναι σίγουρο πως αποτελεί προσπάθεια να εναρμονιστούμε με τις κοινοτικές οδηγίες και να κινηθούμε σε πορεία βελτίωσης της Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης. Επιπλέον, σίγουρο είναι πως η ισχύουσα κατάσταση δεν αρέσει σε κανέναν. Αλλαγή του άρθρου δεν αποτελεί σωτήριο αλλά ούτε και καταστροφικό μέτρο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πρέπει όμως να δοθούν λύσεις .

Ως Δ.Α.Π.-Ν.Δ.Φ.Κ. Οδοντιατρικής, πιστεύουμε πως λύσεις μπορούν να δοθούν μόνο αν κάποιος τις προτείνει .